آب انبار چاله سی شهر نوش آباد

آب انبار چاله سی شهر نوش آباد

تاریخچه  کاربرد  معماری  توضیحات 

آب انبار چاله سی نوش آباد
.

 

قدمت آب انبار

آب‌انبار چاله‌سی نوش‌آباد مربوط به دوره قاجار است و در شهر نوش‌آباد، جنب مسجد جامع واقع شده و این اثر در تاریخ 10 خرداد 1382 با شمارهٔ ثبت 9019 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

.
 

دوره ی استفاده

آب انبار از حدود سیصد سال پیش تا اوایل انقلاب تا زمانی که آب لوله کشی وارد خانه ها می شود مورد استفاده اهالی قرار می گرفته است و هیچ ارتباطی در گذشته بین آب انبار و شهر زیر زمینی وجود نداشته است. .

 

ساخت آب انبار

برای ساخت آب انبار از  ساروج استفاده شده است ملاتی که در گذشته در معماری و برای ساخت بناها استفاده می کردند. ساروج ترکیبی از آهک، خاکستر، سفیده تخم مرغ و خاک رس، ماسه بادی و الیاف گیاهی به نام لویی می باشد. بین آجرها و پوشش جداره های مخزن ملات ساروج می باشد.

اجزای تشکیل دهنده آب انبار
اجزای آب انبار شامل سردر ، پلکان، پاشیر ، مخزن، گنبد و بادگیرها می باشد.
محل پاشیر اکنون تخریب شده تا گردشگران بتوانند وارد مخزن آب انبار شوند.
در پاشیر آب انبار لوله سفالی و شیر آبی جهت برداشت آب قرار داشته است.
لوله سفالی دیگری نیز در بالای مخزن و در سطح زمین قرار داشته که محل ورود آب قنات بوده است معمولا در زمستان و در شب آبگیری انجام می شده تا آب کاملا سالم و بهداشتی و خنک باشد..

 

تسفیه آب

بعد از آبگیری آب انبار، آهک و نمک به آب اضافه می شده است تا آب سالم باقی بماند.
به منظور بوگیری کیسه های زغال از بالای آب انبار آویزان می کردند.
 بادگیر هایی دو سمت آب انبار و سقف گنبدی شکل آن باعث گردش هوا و ایجاد حرکت در سطح آب می شده است.
 محیط آب انبار کاملا تاریک بوده که باعث می شده میکروب و باکتری داخل آب رشد نکند. برای تمیز کردن آب انبار یکی از بادگیرها به عنوان ورودی استفاده می شده است.

مشخصات آب انبار
ظرفیت آب انبار هشتصد هزار لیتر می باشد.
ارتفاع آبگیری تا زیر بادگیرها حدود 9 متر و تا گنبد حدود 12 متر می باشد.
 ضخامت دیواره آب انبار حدود 4 متر می باشد  یک متر ابتدا و انتهای این ضخامت آجر و ساروج می باشد و در بین این دو جداره فقط خاک می باشد.
قطر آب انبار به صورت پلکانی افزایش پیدا می کند درعمق پایینتر که فشار آب بیشتر است ضخامت دیواره ها نیز بیشتر است هر چه قدر به سطح نزدیک تر ضخامت کمتر می شود.